بهبهانما- متن زیر مصاحبه سید فریدون جلوزاده کاندیدای دهمین دوره انتخابات مجلس از حوزه بهبهان می باشد.

استان خوزستان با ۵/۴ میلیون نفر جمعیت و داشتن منابع عظیم نفت و گاز، وجود صنایع عظيم پتروشیمی و فولاد و بزرگترين بنادر نفتی-تجاری-اقتصادی كشور و حتی خاورميانه و همچنین وجود آثار و ابنیه تاریخی، طبیعت چهارفصل و داشتن یکی از حاصلخیزترین جلگه‌های ایران و پرآبترين رودهای كشور و مناسبترين مرزهای دريايی نام ثروتمندترین استان کشور را با خود یدک می‌کشد. نامی که خوزستانی‌ها خود می‌گویند به کام ما نیست.شاید اگر اشتغال را تنها یکی از پارامترهای مهم در میزان بهره‌مندی خوزستانی‌ها از این ثروت فرض کنیم، اینکه بگوییم این ثروت به کام آنها نیست، گلایه‌ای بی‌ربط نباشد.
مساله بیکاری و اشتغال در این استان یکی از بحث‌برانگیز‌ترین و چالشی‌ترین مباحثی است که از دیرباز وجود داشته و همیشه با این سوال مهم همراه بوده و هست که چرا با وجود این همه منابع طبیعی و صنایع موجود، نرخ بیکاری‌اش در مقایسه با دیگر استان‌ها از وضعیت بدتری برخوردار است؟
مرکز آمار ایران میزان بیکاری برای استان خوزستان را ۱۲درصد اعلام کرده، آماری که تا همین جا نیز استان خوزستان را در جایگاه دوم کشور قرار می‌دهد.
این روزها بحث بیکاری در استان خوزستان به بحثی داغ تبدیل شده و این درحالی است که آمارها حکایت از روند کاهشی بیکاری در استان پس از استقرار دولت تدبیر و امید حکایت دارد.
مطالب زیر که حاصل گفتگوی خبرنگار ما با یک کارشناس اقتصادی می باشد، ضمن واکاوی مبحث بیکاری در کشور و استان، عوارض و پیامدهای این معضل را بررسی نموده و راهکارهایی را جهت مقابله با آن، چه در سطح ملی و چه در سطح منطقه ای، ارائه می کند.

سید فریدون جلوزاده

سید فریدون جلوزاده کارشناس ارشد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی که در سوابق اجرایی خود مواردی همچون: کارشناس ارشد مدیریت امور مالی شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری، مدرس دانشگاه های آزاد و پیام نور و دبیری کمیته پولشویی شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری را اندوخته دارد در ابتدای این گفتگو اظهار داشت: قبل از هرچیز فرا رسیدن این روزهای گرامی را که یادآور روزهای پر خیر و برکت انقلاب اسلامی است را تبریک عرض می نمایم و از اینکه این وقت را در اختیار بنده قراردادید تشکر می کنم.
وی در رابطه با علل و عوامل متفاوت افزایش آمار بیکاری در استان خوزستان و دیگر نقاط کشورمان اظهار داشت: مسلما “بیکاری” معلول عوامل متعدد، محصول سیاست های بلند مدت و جریانات مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و … می باشد. بنده معتقد می باشم که علل و عوامل بیکاری در کشورمان را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:

1- تحریم های سالیان اخیر
استان خوزستان با توجه به صنایع متعدد آن که فعالیت و پیشرفت آن ارتباط مستقیمی با تولید نفت و صادرات مشتقات آن دارد، در سالیان گذشته به دلیل وضع تحریم های بین المللی دچار ضررهای بسیاری شد و به نوعی ترمز پیشرفت این صنایع ثروت آفرین برای کشور و اشتغالزا را کشید. معتقدم که تحریم های اعمال شده باعث افزایش قیمت مواد اولیه تولید شد که بطور مستقیم بر پدیده بیکاری گسترده، موثر بوده است.

2- حمایت نکردن از تولید داخلی
صنایع داخلی با توجه به جنبه های مثبت فراوان فعالیت آن باید مورد حمایت ارگان های درون استانی قرار بگیرند. خوشبختانه در سالیان اخیر با دستورالعمل های استاندار و دیگر مدیران دلسوز حمایت های خوبی شکل گرفته است اما بازهم می توان بر اینگونه سیاست ها مانور داد. ارائه مجوزهای فراوان در بخش های مختلف برای واردات بی رویه و عدم حمایت بانکی در تامین نقدینگی و سرمایه در گردش واحدهای تولیدی را از عوامل مهم موثر بر بیکاری گسترده باید دانست.

3- رشد جمعیت و عدم تمهیدات کافی برای اشتغال
براساس گزارشات نهادهای اجتماعی به طور سالانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار نیروی کار جدید وارد بازارمی شود، بدون آنکه فرصت شغلی جدیدی در این مدت خلق شود و به این ترتیب هر سال ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر به جمعیت بیکاران ایران افزوده می شود. می توان با بررسی روند اقتصاد و گرایش های مردم در آن زمینه اقدامات اساسی انجام داد و کالاهای جدید مورد نیاز را درون کشور تولید کرد، با این کار هم در زمینه تولید شغل موفق خواهیم بود و هم در زمینه ثروت آفرینی.
3- رشد پایین اقتصادی‌
با توجه به فعالیت های دولت گذشته و تحریم های بین المللی چرخ اقتصاد کشورمان به نوعی از حرکت ایستاد و به این ترتیب پایین بودن رشد اقتصادی کشور به عامل مهمی در بالا رفتن نرخ بیکاری تبدیل شد. با روند موجود تقاضای کار و برای جذب تمامی متقاضیانی که هر سال وارد بازار کار می‌شوند، لازم است رشد اقتصادی ایران حداقل به هشت درصد برسد. این درحالیست که نرخ رشد اقتصادی کشور در سال ۱۳۸۸ تنها ۲ در صد بوده که در پایان دولت احمدی نژاد (یعنی سال 92) این آمار به 6صدم منفی رسیده بود و با مساعی مختلف دولت تدبیر و امید، اخیرا در حال گذر از صفر درصد به سمت 3 و 4 درصد می باشد. گفتنی است، با توجه به دولتی بودن اقتصاد ایران، حجم عمده‌ای از سرمایه‌ها به سمت صنایع سرمایه‌بر مثل نفت و گاز، فولاد، پتروشیمی و صنایع نظامی سوق داده می‌شود و این امر باعث بی‌توجهی دولت به پروژه‌های کارآفرین و در نتیجه بالا رفتن نرخ بیکاری شده است.

4- نامرتبط بودن رشته های تحصیلی با فضای موجود
با توجه به رشد بی سابقه صندلی دانشگاه ها در دهه 80 و رقابت های ایجاد شده بین جوانان برای ورود به دانشگاه خیل گستره ای از جوانان با مدارک عالیه مختلف در جستجوی بازار کاری مرتبط بودند که با واقعیت تلخ بیکاری مواجه شدند! متاسفانه باید گفت که دولت طی بیش از یک دهه گذشته، با هدف کنترل سیل جوانان جویای کار به بازار کار، سعی کرده است تا فضاهای دانشگاهی را گسترش داده و حرکت این سیل عظیم به سمت دنیای بیکاران را کند نماید. این درحالیست که سیاست مذکور، سیاستی غلط بوده و تنها مسکنی مخرب محسوب می گردد. چراکه تقاضای کار را اولا: فقط چندسالی به عقب می اندازید. و ثانیا: موجی از بیکاران دارای تحصیلات عالیه با توقعات بالا را به جامعه تحویل می دهد و جالب اینکه تحصیلات عموم ایشان نیز مورد نیاز جامعه نبوده و درعین حال، سرمایه های ملی وافری نیز برای تحصیلات ایشان به هدر رفته است! ضعف سیاستگذاری، ضعف سیستم آموزشی و نبود فرصت‌های مناسب شغلی، مجموعا دست به دست هم داده است تا در حال حاضر بسیاری از جوانان تحصیلکرده به مشاغلی غیرمرتبط با آموزش خود از جمله رانندگی تاکسی یا خرید و فروش و واسطه گری روی آورند.

این مدرس دانشگاه در ادامه ضمن اشاره به نتایج و پیامدهای بیکاری اظهار داشت: بررسي ها نشان مي دهد 60 درصد خودکشي ها در ايران مرتبط با امر بيکاري است.از سوی دیگر فقدان فرصت شغلي مناسب براي نخبگان و تحصيلکرده ها موجب بروز معضل فرار مغزها شده است. هزينه نيروهاي کارآمد و تربيت شده را دولت مي پردازد، اما بهره آن را کشورهايي مي برند که محل جذب نخبگان ما شده اند و اين واقعاً تأسف بار است.

با توجه به رشد بی سابقه صندلی دانشگاه ها در دهه 80 و رقابت های ایجاد شده بین جوانان برای ورود به دانشگاه خیل گستره ای از جوانان با مدارک عالیه مختلف در جستجوی بازار کاری مرتبط بودند که با واقعیت تلخ بیکاری مواجه شدند!

مهندس سید فریدون جلوزاده افزود: آمارها، يکي از دلايل افزايش جرايم در جامعه را بيکاري مفرط ، معرفي مي کنند. بيکاري منشأ بسياري از بيماري هاي روحي و رواني و ترويج بزه در جامعه است.اثرات بیکاری در هر جامعه 2 اثر کلی بر پیکر جامعه کشور بر جای میگذارد: اثر مادی و اثر معنوی. اما برخلاف آنچه تصور می شود، اثرات معنوی بیکاری برای جامعه و فرد، سنگین تر از اثر مادی است و تاثیرش جبران ناشدنی می باشد و مثلا، خود کشی یکی از این اثرات است. حدود 60درصد از خود کشی ها در ایران به طور مستقیم با مساله بیکاری در ارتباط است.هزینه های اقتصادی بیکاری در ایران به عنوان یک چالش بزرگ اقتصادی تا حد زیادی شفاف وآشکار و قابل محاسبه است اما نتایج غیر اقتصادی یا معنوی معمولا مخفی است و به راحتی نیز قابل محاسبه نیست. چنانچه اشاره شد، فقدان فرصت شغلی مناسب برای قشر تحصیل کرده و نخبگان جامعه ایران موجب بروز معضل فرار مغز ها شده است و برآورد می شود که سالانه بین 100 تا 225هزار نفر از متخصصان و تحصیلکرده های ایران کشور خود را ترک می کنند.

يکي از راه هاي برون رفت از معضل بيکاري، اصلاح قوانين مربوط به «کار» است. گذاشتن بار فراوان روي دوش کارفرمايان باعث مي شود آنها از برداشتن بار بيکاري از دوش دولت، طفره بروند

رئیس شورای شهر شهرستان امیدیه در ادامه این گفتگو پیشنهادها و راه های برون رفت از معضل بیکاری را اینگونه توصیف کرد: يکي از راه هاي برون رفت از معضل بيکاري، اصلاح قوانين مربوط به «کار» است. گذاشتن بار فراوان روي دوش کارفرمايان باعث مي شود آنها از برداشتن بار بيکاري از دوش دولت، طفره بروند. دولت و بخصوص مجلس بايد فکري براي کاستي هاي قانون کار کند و از همه مهم تر شوراي عالي اشتغال در اين زمينه بايد مسئولانه وارد ماجرا شود. دولت بايد جلوي واردات بي رويه را بگيرد، چون هر کالايي که وارد مي شود عملاً جلوي يک فرصت شغلي در داخل را مي گيرد.

این مدرس دانشگاه برای رفع مشکل بیکاری راه حل های دیگری نیز مطرح کرد که از جمله آن می توان به افزایش ساخت و ساز مسکن ، توسعه جهانگردی و گردشگری ، توسعه فعالیت های تکنولوژی اطلاعات (آی تی) ، جلوگیری از قاچاق کالاها، حمایت از کارافرینی و کار آفرینان و سرمایه گذاران و متناسب کردن پذیرش دانشجو با نیاز اقتصادی اجتماعی اشاره کرد.