یکی از معضلاتی که سالهاست درکشور ما مشاهده می‌گردد، عدم توجه به نیروهای کارآمد و خبره در ادارات و سازمانهای مختلف و تصمیم سازی افراد فاقد دانش در حوزه‌های گوناگون برای مردم است. این مساله سبب تلخ ماندن کام مردم علیرغم گذشت قریب 50 سال از شروع انقلاب اسلامی و تمام تلاشها و جانفشانی آنها در دوران دفاع مقدس هشت ساله، مبارزه با تهدیدات خارجی و صبوری بر مشکلات اقتصادی شده است. در این مقاله به بحران تخصص در کشور به‌عنوان یکی از مهمترین موانع جهت مشارکت گسترده مردم در انتخابات پرداخته می شود.
امروزه بحران تخصص به‌عنوان یک معضل اجتماعی در کلیه سطوح کشور مشاهده میشود. کابینه دولت شامل 19 وزیر و 13 معاون رئیس جمهوراست. بدون هيچگونه پيش‌داوری و صرفا بر اساس مدرك تحصيلی به چه دلیل رئیس سازمان انرژی اتمی کشور که معاون رئیس جمهور است، مدرک کارشناسی ارشد راه و ساختمان و مدیریت هوانوردی باید داشته باشد؟ به چه دلیل بالاترین مدرک تحصیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکترای علوم سیاسی است؟ به چه دلیل وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستي و گردشگری دارای مدرک کارشناسی مهندسی عمران و کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی است و فاقد تخصص در حوزه‌ی این وزارتخانه ميباشد؟ چرا وزیر نیرو دارای مدرک کارشناسی مهندسی عمران و کارشناسی ارشد علوم اقتصادی است و به‌طور تخصصي در حوزه آب و برق فاقد تحصیلات دانشگاهی ميباشد؟
یکی از 13 کمیسیون تخصصی مجلس شورای اسلامی، کمیسیونی تحت عنوان کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست است که به‌منظور انجام امور محوله در زمینه‌ی کشاورزی، منابع آب، دام و طیور، شیلات، محیط زیست و هواشناسی تشکیل میشود. درصد افراد متخصص که مرتبط با عناوین فوق الذکر در دوره فعلی مجلس هستند، حیرت آور است. چرا از میان 25 نفر عضو كميسيون کشاورزی، فقط 9 نفر یا به‌عبارت دیگر 36 درصد از آنها تحصیلات مرتبط با کشاورزی و منابع طبیعی دارند؟ علت حضور افرادی با تخصص تاریخ ایران باستان، نظامی، حوزوی، تفسیر قرآن، علوم سیاسی، مدیریت، عرفان اسلامی، شیعه شناسی، جامعه شناسی، مهندسی عمران و علوم قرآنی جهت اظهار نظر در مسائل تخصصی کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست چیست؟
عدم وجود تخصص درسطوح عالی تصمیم‌گیری کشور سبب به‌کارگیری افراد غیر متخصص در تمام سطوح کشور از پایتخت تا دورافتاده‌ترین روستاها شده و از طرف دیگر موجب به حاشیه رانده شدن افراد صاحب تخصص شده است. مردم در تمام مسائل عادی زندگی به سراغ افراد متخصص آن فن یا رشته میروند. حال چگونه است که سرمایه مردم در قالب بیت المال و حقوق ماهیانه به افراد فاقد تخصص داده میشود؟ آیا با گذشت بیش از قریب 50 سال از انقلاب اسلامی ایران و صرف این همه خون شهدا جهت پا گرفتن انقلاب و تربیت این همه نیروی تحصیل کرده در انواع دانشگاههای کشور، ما دچار کمبود نیرو هستیم که ناچار به استفاده از افراد فاقد تخصص شده باشیم؟ درحالتیکه در سطوح عالی کشور توجه شایسته به تخصص و تحصیلات افراد نمی شود چطور میتوان انتظار داشت كه مردم شاهد خبرهترین افراد در مناصب کلیدی اداراتی باشند که هر روز جهت رفع مشکلات خود به آنها مراجعه ميکنند؟ چطور می توان انتظار داشت که افراد متخصص به حاشیه رانده نشوند؟ به فرمایش شهید دکتر مصطفی چمران: «میگویند تقوا از تخصص لازمتر است. آن را میپذیرم اما میگویم آنکس که تخصص ندارد و کاری را میپذیرد بیتقواست».
علت حضور افرادی با تخصص تاریخ ایران باستان، نظامی، حوزوی، تفسیر قرآن، علوم سیاسی، مدیریت، عرفان اسلامی، شیعه شناسی، جامعه شناسی، مهندسی عمران و علوم قرآنی جهت اظهار نظر در مسائل تخصصی کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست چیست؟
آمارها نشان میدهد سطح سواد و افراد تحصیلکرده در شهرستان بهبهان در مقایسه با کل کشور در جایگاه مطلوبی قرار دارد. براساس آمار منتشر شده در سال 1398 و به نقل از معاون سواد آموزی اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان، بالاترین نرخ باسوادی استان متعلق به بهبهان بوده است. درصد بالای دانش آموختگان دانشگاهی هم به وضوح در این شهرستان در سطح خانوادهها قابل مشاهده است. بر این اساس ضروری است در دوره آتی انتخابات مجلس شورای اسلامی، مردم شریف بهبهان نگاه ویژهای به تخصص نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی داشته باشند تا بستر بهتری براي زندگی فرزندان تحصیلکرده خود در جامعه فراهم آورند.
حجت اله علمداری – عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان
