“محک سیاست ورزی”

محمدرضا عبداله نسب ( کارشناسی ارشد علوم سیاسی)

نکته مهم: نوشته های پیش رو، صرفا تحلیل است و در پی نفی یا اثبات هیچ کاندیدای محترمی نیست

1. استراتژی انتخابات بهبهان

در دوره های مختلف انتخابات مجلس بهبهان، یک “ویژگی” حضور دائم داشته و دارد و آن چیزی نیست جز “شکاف”. انتخابات دوره دهم در بهبهان برا اساس ” شکاف” پی ریزی و شکل خواهد گرفت. تفصیل این مفهوم به این شرح است که در بهبهان دو نوع شکاف در فرایند و نتیجه نهایی انتخابات تاثیر گذار است:

الف: شکاف قومیت

ب: شکاف گفتمان

تحلیل درست و اصح باید بر اساس این دو شکاف پایه گذاری شود . شکاف “قومیت” در شهرهای بومیِ دارای بافت سنتی بر شکاف “گفتمان” چیره است. بحث های قبیله ای – قومی تاثیر بیشتری بر شکاف و فضای گفتمانی دارد و این نکته ای است که هر کاندیدا و تحلیل گر باید آن را مد نظر داشته باشد. هر نامزد و جریانی که قصد ورود به عرصه و سپس پیروزی را دارد باید به  شناسایی دو شکاف و اهم بودن هر یک متوجه باشد. با این توصیف، هر کاندیدا باید دارای یک ” استراتژی” همراستا با شناخت شکاف ها باشد و نه یک “تاکتیک”، بدین معنا که چیرگی شکاف قومیت بر شکاف گفتمان یک ویژگی دائم در عرصه انتخاباتی بهبهان است و همین مساله جامعه شناسانه، پیش نیاز و در واقع یک راهبرد برای نامزد شدن یک رجل سیاسی محسوب می شود.

چیرگی شکاف قومیت بر شکاف گفتمان یک ویژگی دائم در عرصه انتخاباتی بهبهان است و همین مساله جامعه شناسانه، پیش نیاز و در واقع یک راهبرد برای نامزد شدن یک رجل سیاسی محسوب می شود.

2. آنالیز آماری و جامعه شناختی مهره های مهم این دوره : ( افرادی که دارای سابقه نامزدی و رای بالا را داشته اند مورد بررسی واقع شده اند)

الف: محمد باقر شریعتی :

در دوره گذشته رای اصلی و واقعی ایشان 13 هزار  و نه 24 هزار در دور دوم بود. البته همین  13 هزار رای هم ناشی از عواملی چون نبود نامزد اصلاح طلب و  عدم تکثر کاندیدای شهری بود. یعنی اگر در دوره قبل رجالی چون مجید سلیمانی یا دکتر فقهی زاده حضور داشتند، رای حاج شریعتی در دور اول به یک چهارم تقلیل می یافت، مضاف به اینکه حتی اگر کاندیدایی خاکستری چون مهندس ورزشی هم در عرصه بود یقینا رای شریعتی حداقل 4هزار کمتر می شد. پس رای حاج شریعتی اصولا خاستگاه مشخص و اولیه ای ندارد. در مورد دکتر شجاع پوریان و حاج موحد این چنین نبود، شجاع پوریان در 1378 و 1382  خاستگاه چپ و قومیت را داشت و حاج موحد هم در 1386 خاستگاه قومیت و کاریزمای متناسب با فضای عشایر و روستایی را با خود یدک می کشد. به نظر نگارنده مهمترین تفاوت شریعتی با شجاع پوریان و موحد در همین مساله است، شجاع پوریان و موحد در یک مساله با هم اشتراک داشتند و آن داشتن خاستگاه مشخص سیاسی یا قومی بود و این همان معضل و مشکلی است که شریعتی با آن روبرو است !

اگر در دوره قبل رجالی چون مجید سلیمانی یا دکتر فقهی زاده حضور داشتند، رای حاج شریعتی در دور اول به یک چهارم تقلیل می یافت، مضاف به اینکه حتی اگر کاندیدایی خاکستری چون مهندس ورزشی هم در عرصه بود یقینا رای شریعتی حداقل 4هزار کمتر می شد.

البته اگر به انتخابات سال 1378 ( مجلس 6) نگاه کنیم شریعتی در میان رقبای قدری چون آقایان شجاعپوریان(28هزار) و مرتضوی( 10هزار) و سلیمانی(8هزار) و شاهرخ بهادر(10هزار) باز یک سبد رای( حدود 3  هزار رای)  داشته که در نوع خود خوب بوده است. این عدد را می توان بر حسب رای خانوادگی- رفاقتی  خواند و کمتر سیاسی، چون رجال غلیظ سیاسی شهری حضور دارند( سلیمانی، مرتضوی و ….) پس کف رای ایشان در بدترین حالت مورد شناسایی و تخمین است.

محک سیاست ورزی شریعتی:

 حاج شریعتی از جهتی دارای یک پوئن است و آن نبود کاندیدای شهریِ هم فکر و جهت سیاسی است. این تکرار بازی و مساله ای است که در سال 91 وجود داشت و همین ، از عوامل پیروزی ایشان شد. شریعتی در دوره قبل نشان داد که در زمین بازی سیاسی- بر خلاف ایجاد فضا و مباحث گفتمانی – خالی از توانایی  و مهارت نیست پس با توجه به نبود کاندیدای هم فکر و جهت، باز وی می تواند رای شهری دوره قبل را از آن خود کند و همین می تواند برخی ضعف و کمبود های کاردکردی 4ساله اش را پوشش  دهد. البته تایید شدن جناب ضرغامی  برای رای شهری شریعتی چالش برانگیز است، زیرا ضرغامی توان جذب برخی از بدنه رای اصلاحات شهر را دارد کما اینکه در سال 86 برخی از مهره های جریان اصلاحات، حامی ایشان بودند. پس  سیاست ورزی  حاج شریعتی برای جذب رای شهری در این دوره خالی از محدودیت نیست و حتی و سعی بیشتری می طلبد و این یکی از آیتم های محک بازی سیاسی شریعتی است.

تایید شدن جناب ضرغامی  برای رای شهری شریعتی چالش برانگیز است، زیرا ضرغامی توان جذب برخی از بدنه رای اصلاحات شهر را دارد کما اینکه در سال 86 برخی از مهره های جریان اصلاحات، حامی ایشان بودند.

ب: دکتر عزیز سالاری:

قطعا این دوره مثل دوره قبل ورود می کند و با همان سبک سیاسی که مختص محافظه کاران است، پرچم سیاسی را بالا نمی برد و میانه  و با محافظه کاری و بدون توپ و تشر سیاسی وارد می شود.

محک سیاست ورزی  سالاری:

تصویری که سالاری طی سنوات گذشته از خود نشان داده باعث آشنایی توده های مردم با وی شده است . هم اهل شعر است ، هم اهل قلم و البته داشتن روحیه محافظه کارانه در کنش های سیاسی! این تصاویر مختلف از وی باعث شد که در سال 91 در دور اول بالاترین رای شهری را ازآن خود کند(13 هزار). پیش بینی این است که رای سالاری در حوزه شهر همانند دور قبلی از میزان خوب و اطمینان برانگیزی برخور دار است.

از محدودیت های سالاری می توان به رای روستایی بسیار اندک وی (2هزار) در دوره اول سال 91 اشاره کرد. و اگر وی به فکر افزایش رای روستایی اش نباشد باز مشکلات و مسائل سال 91 را باید انتظار کشد. همچنین کاندید شدن افرادی چون آقای کشت زر از رای سالاری در برخی مناطق و بخش ها قطعا می کاهد .شاید به عملکرد ستاد سالاری به عنوان پاشنه آشیل و از محدویت های وی اشاره کرد آنجایی که در دور دوم در برابر شایعه ضد لر بودن، هیچ گونه فضا سازی قابل توجهی انجام نداد!

از محدودیت های سالاری می توان به رای روستایی بسیار اندک وی (2هزار) در دوره اول سال 91 اشاره کرد. و اگر وی به فکر افزایش رای روستایی اش نباشد باز مشکلات و مسائل سال 91 را باید انتظار کشد. همچنین کاندید شدن افرادی چون آقای کشت زر از رای سالاری در برخی مناطق و بخش ها قطعا می کاهد .

ج: دکتر سعید میری:

ایشان خود را منتسب به گفتمان اصولگراییِ تیر 1384 می داند. در دوره قبل با دو هزار رای می توانست با دکتر سالاری به مرحله دوم برود که در صورت وقوع احتمال پیروزی ایشان وجود داشت.

محک سیاست ورزی میری:

 در حوزه شهری، عدم آشنایی اصولگرایان  مسن و دهه اول انقلابی با  میری ، مهترین چالش و محدودیت ایشان است. مضاف به اینکه ایشان در توده شهر آشنایی انچنانی ندارد و شاید بتوان گفت که ناشناس است، پس وی  قابلیت افزایش رای شهری اش را ( 4هزار در دوره قبل) ندارد مگر اینکه مجموعه هایی گفتمانی از وی حمایت کنند که در این صورت رای شهری وی تا 3 هزار رای قابل افزایش است. سیاست ورزی میری در روستا هم مشکلات خاص خودش را دارد! تایید شدن ضرغامی با سابقه 20 هزار رای در سال 86 برای همه کاندیداهایی که خاستگاه رای روستایی دارند یک چالش جدی است! مضاف به اینکه وجود مژدهی پور و حاج آقا سیدی که دارای سبد رای مشترک با میری است باز جذب رای وی را نیازمند تلاش بیشتری می کند. از پوئن های میری می توان به رای خوب روستایی وی در دوره قبل اشاره کرد که در میان رقبایی چون آقایان کریمی و سیدی ، رای قابل توجهی بود. آنچه برای میری یک پوئن است برای سالاری یک محدودیت است و بالعکس!

 وجود مژدهی پور و حاج آقا سیدی که دارای سبد رای مشترک با میری است باز جذب رای وی را نیازمند تلاش بیشتری می کند.

آنچه که در مورد این دوره و نحوه کنش ورزی کاندیداها میتوان تحلیل و پیش بینی کرد این است که نحوه کنش ورزی سالاری و شریعتی همانند دوره قبل است ، یعنی هیچ یک با پرچم سیاسی وارد نمی شوند . البته هر کدام به دنبال جذب رای خاستگاه سیاسی خویش هستند ولی با حالتی که فضا رقابت هم سیاسی نشود . هر دو مایل اند رقابت بر اساس “نحوه مدیریت و کارآمدی” باشد نه “گفتمان”. این نکته مهم و روش بازی  را در تبلیغات شریعتی و سالاری در دور دوم انتخابات قبل  بوضوح می توان یافت. بیلبورد های میلیونی هر یک به نقل جملاتی چون ( دو  صد گفته چون نیم کردار نیست، تا مرد سخن نگفته باشد عیب و هنرش نهفته باشد  و…) اختصاص یافت تا پیام های گفتمانی و سیاسی!! پس هر دو از قطبی و گفتمانی کردن فضا بشدت پرهیز و اجتناب دارند . شاید از ادله سالاری به جذب آراء خاکستری ای که ابدائا از خاستگاه جناح راست نیست، اشاره کرد و از ادله شریعتی هم به کم نشدن رای روستایی اش!! در این میان سیاست ورزی میری هم مختصات خاص خود را دارد . وی بشدت خود را نیازمند رای و حمایت نیروهای شهری که همانندی سیاسی و گفتمانی با وی دارند ، می بیند زیرا در صورت وقوع، وضعیت وی در جمع رای شهر و روستا، به وضعیتی بهتر از دور قبل خواهد رسید و البته باید منتظر ماند که آیا وی می تواند در این مساله به دلخواه و ایده ال خویش برسد یا نه؟

میان سیاست ورزی میری هم مختصات خاص خود را دارد . وی بشدت خود را نیازمند رای و حمایت نیروهای شهری که همانندی سیاسی و گفتمانی با وی دارند ، می بیند زیرا در صورت وقوع، وضعیت وی در جمع رای شهر و روستا، به وضعیتی بهتر از دور قبل خواهد رسید

ماحصل اینکه، کنش ورزی عالمانه و سیاست مدارانه به این معناست که هر کاندیدا بتواند محدودیت ها و چالش های پیش رو را تقلیل و  پوئن ها و مزایای خویش را افزایش و از آنها بهترین استفاده و بهره را ببرد. معنای دقیق سیاست ورزی انتخاباتی در همین مساله مهم نهفته است و پیروزی یا شکست در گرو همین مفهوم است .